Popularne narzędzia pomiarowe i ich zastosowanie

Co łączy prace mechaniczne, ślusarskie i tokarskie? Do ich prawidłowego wykonania niezbędne są nie tylko umiejętności i odpowiednie maszyny, ale również precyzyjne narzędzia pomiarowe. Pozwalają one kontrolować prawidłowość wymiarów, sprawdzić ustawienie maszyny, wyznaczyć kąty proste, zmierzyć szerokość szczelin i dokonać innych niezbędnych pomiarów, tak aby finalny produkt charakteryzował się pożądanym kształtem, wymiarami i innymi parametrami technicznymi.

Na rynku dostępny jest olbrzymi wybór narzędzi, pozwalających na pomiar wszelkich parametrów obrabianych powierzchni i przestrzeni. Część z nich jest bardzo wyspecjalizowana i znana tylko fachowcom w danej dziedzinie. Istnieje jednak grupa bardzo uniwersalnych narzędzi pomiarowych, których nie powinno zabraknąć na wyposażeniu żadnego warsztatu.

Z myślą o zróżnicowanych potrzebach przyszłych użytkowników firma Artmet przygotowała szeroką ofertę zarówno prostych, jak i bardziej zaawansowanych technicznie narzędzi pomiarowych renomowanych firm Mitutoyo i Limit.

Suwmiarka

Podstawowe elementy suwmiarki to: duże szczęki (stała i ruchoma) do pomiarów zewnętrznych, mniejsze szczęki (stała i ruchoma) do pomiarów wewnętrznych, noniusz (pomocnicza podziałka, umożliwiająca odczytanie ułamkowej części wartości działki elementarnej podziałki głównej w mm lub calach), podziałka milimetrowa i calowa, dźwignia zacisku - ustalająca położenie przesuwanej szczęki oraz głębokościomierz do pomiarów głębokości i wymiarów mieszanych.

Według kryterium sposobu odczytu wartości mierzonego wymiaru wyróżniamy:

• suwmiarki noniuszowe (analogowe) - z podziałką kreskową na prowadnicy oraz noniuszem na suwaku,

• suwmiarki elektroniczne (cyfrowe) - wynik pomiaru odczytujemy z ekranu LCD.

• suwmiarki zegarowe – wskazania pełnych milimetrów odczytujemy na podziałce liniowej a wskazania dokładne z tarczy zegara.

Do zastosowań profesjonalnych warto wybrać atestowany model renomowanego producenta (np. Mitutoyo), zwracając uwagę na jakość, precyzję i materiał wykonania.

Mikrometr (mikromierz)

Urządzenie o stosunkowo prostej konstrukcji, zapewniające jednak wysoką precyzję pomiaru (rzędu 0,01 mm) dzięki śrubie mikrometrycznej o skoku gwintu 0,5 mm, której kąt obrotu jest proporcjonalny do mierzonej długości. Na tuleję zakrywająca śrubę naniesiona jest podziałka główna z kreskami co 0,5 mm, zaś obwód bębna pomiarowego podzielony jest na 50 równych działek. W efekcie otrzymujemy stosunek 1/100, czyli 0,01 mm.

Różne rodzaje mikrometrów (np. firmy Mitutoyo), podobnie jak suwmiarki, oferowane są w wersji analogowej i cyfrowej . Umożliwiają pomiar grubości ścianek rur, grubości drutu czy pomiaru kół zębatych. Tego typu narzędzia pomiarowe wykorzystuje się do pomiarów zewnętrznych, wewnętrznych, szerokości otworów i głębokości. Standardowo mikrometry dostępne są w zakresach pomiarowych co 25 mm (np. 0-25, 25-50, 50-75mm), co pozwala łatwo dobrać urządzenie do konkretnych potrzeb i wymiarów badanych elementów.

Czujniki zegarowe (zębate)

Ich podstawową funkcją jest pomiar porównawczy. Nie wskazują wartości bezwzględnej, lecz przyrost (lub spadek) danej wartości i jego odchylenie od punktu odniesienia. Najpopularniejsze czujniki zegarowe posiadają skalę podzieloną na 100 równych części, z których każda odpowiada przesunięciu się końcówki pomiarowej o 0,01 mm przy zakresie pomiaru od 0 do 100 mm. Dostępne są również bardziej zaawansowane modele o precyzji pomiaru rzędu 0,001 mm (czujniki mikronowe).

Czujniki zegarowe to precyzyjne narzędzia pomiarowe, stosowane w pracach warsztatowych do kontroli odchyleń kształtu i położenia obrabianych przedmiotów lub narzędzi. Ich zaletą jest szeroki wybór wersji o różnej precyzji i zakresie pomiaru, odporność na kurz, wilgoć, drgania i przeciążenia.

Kątomierze, liniały i płytki wzorcowe

Kątomierze (tarczowe lub nastawne) służą do pomiaru kątów z dokładnością do 1°. Dokładniejsze pomiary wykonuje się za pomocą liniałów sinusowych (sinuśnic) o zakresie pomiarowym od 0° do 60°. Kontrolę kątów prostych (90°) przeprowadzić można za pomocą kątowników warsztatowych.

Liniał krawędziowy służy do kontroli płaskości powierzchni oraz jej prostoliniowości. Przykładamy go do sprawdzanej powierzchni w różnych pozycjach i obserwujemy, czy pojawia się szczelina świetlna między krawędziami liniału a sprawdzaną powierzchnią.

Płytka wzorcowa to metalowy element, obrobiony z dużą dokładnością wymiarów, płaskości, równoległości i gładkości powierzchni. Służy do kalibracji lub resetowania przyrządów pomiarowych oraz ustawiania narzędzi i maszyn. Nałożone na siebie płytki wzorcowe ściśle przylegają jedna do drugiej, dzięki czemu w łatwy sposób można uzyskać pożądany wymiar (grubość).