Zmierz i zważ – czyli o narzędziach pomiarowych w pigułce

Bez odpowiednich danych nawet najprostsze prace budowlane i remontowe będą ciężkie do wykonania. Niezależnie czy naprawiasz coś, instalujesz, montujesz czy składasz meble. Musisz wiedzieć: jak długa jest rura, jaką średnicę ma gwint, jak wysoki jest regał i ile waży cegła. Skąd wziąć te informacje? Dostarczą Ci je narzędzia pomiarowe - podstawowe wyposażenie każdego majsterkowicza.

Wyglądają niepozornie, a zajmują najważniejsze miejsce w torbie każdej „złotej rączki”. Nie tylko skutecznie podpowiadają, chronią przed błędami czy pozwalają szacować. Niejednokrotnie zabezpieczają nas przez poważnymi konsekwencjami; mogą również uratować przed utratą zdrowia czy życia. Czy zatem kogokolwiek stać, aby ich nie mieć?

Narzędzia pomiarowe - kosztują mało, a potrafią naprawdę wiele!

Zbudowane w oparciu o podstawowe prawa fizyki narzędzia pomiarowe nie należą do skomplikowanej aparatury. Najprostsze, takie jak: linijka, ekierka, termometr, poziomica czy waga - zmierzą, określą kąt lub dadzą informację o ciężarze. Bardziej dokładne, wskażą natychmiastowy wynik pomiaru (np. lasery) albo określą podstawowe parametry – np. wielkość przepływającego prądu. Montowane w nich często dodatkowe funkcje wykonują szybkie obliczenia dotyczące np. oporu danego elementu w układzie elektrycznym. Wszystkie te informacje są konieczne do dalszego i bezpiecznego przeprowadzenia prac.

W katalogu przyrządów pomiarowych znajdziesz m.in. czujniki zegarowe, kątomierze, kątowniki pomiarowe, multimetry, wskaźniki napięcia, suwmiarki, poziomice, wysokościomierze, szczelinomierze. Poznaj każdą z tych grup.

Długość, szerokość, wysokość

Niektórymi narzędziami pomiarowymi, takimi jak linijka czy ekierka, posługujemy się od najmłodszych lat. Dają one podstawowe informacje dotyczące długości, szerokości czy wysokości, wystarczające do prostych prac biurowych, lecz zbyt mało precyzyjne w przypadku budowy czy remontu. Tu potrzebne jest bardziej precyzyjny sprzęt, taki jak suwmiarki, miary laserowe czy narzędzia do pomiaru powierzchni pod kątem. Suwmiarki to wielofunkcyjne narzędzia pomiarowe z wysoką dokładnością sięgającą nawet do 0,1 mm. Zaawansowane posiadają także podziałkę, eliminującą zjawisko paralaksy powodującej błędy w odczycie, a cyfrowe wyświetlają wartość pomiaru na wmontowanym ekranie. Suwmiarki stosowane są do wykonywania pomiarów zewnętrznych i wewnętrznych oraz głębokości. Niektóre z nich umożliwiają także sprawdzenie wysokości występu, co jest przydatne podczas prac związanych z ustaleniem położenia i trasowaniem. Do najpopularniejszych należą suwmiarki kieszonkowe, a do zaawansowanych prac służą te warsztatowe, trójpunktowe, do mierzenia tarcz hamulcowych, bębnów hamulcowych czy pomiarów wewnętrznych. Co z koniecznością wykonywania bardziej precyzyjnych czynności? Pomiary z dokładnością do 0,01 mm wykonują mikrometry. Niektóre urządzenia umożliwiają nawet jeszcze mniejsze pomiary, sięgające 0,001 mm, a dzięki różnym końcówkom pomiarowym mogą być wykorzystywane do różnorodnych prac.

Ciężko?

Wagi to narzędzia pomiarowe służące do określenia wartości ciężaru. W zależności od zakresu wykonywanych pomiarów rozróżniamy mechaniczne wagi sprężynowe, elektroniczne do paczek, jak również wagi dźwigowe i wózkowe. Przy ich doborze warto pamiętać o środowisku w jakim będą pracować, jakie elementy będą ważyć oraz o klasie dokładności. Wszystkie te cechy wpływają na jakość pomiaru.

Pomiary kątów

Proste narzędzia pomiarowe mierzące kąty dają jeden wynik – pokazują czy dany kąt ma 90 stopni (kąt prosty). Są to kątowniki płaskie – funkcjonalne urządzenia wykorzystywane w pracach budowlanych lub glazurniczych. Do badania szerszego zakresu kątów wykorzystywane są m.in. kątomierze tarczowe, kątomierze precyzyjne (w tym z noniuszem o rozdzielczości wynoszącej nawet 5 minut). Do pomiarów kątów z dokładnością jednego stopnia używa się kątomierzy tarczowych i nastawnych z podziałką wyskalowaną w pełnych stopniach. Do jeszcze bardziej dokładnych pomiarów używane są liniały sinusowe. Wszystkie wykonywane są w różnych klasach dokładności (najdokładniejsze są z czarną krawędzią pomiarową).

Do kalibracji lub resetowania przyrządów pomiarowych, jak również do ustawiania narzędzi i maszyn, służą płytki wzorcowe. Są to bardzo dokładne płytki metalowe, które po złożeniu ściśle przylegają do siebie, wyznaczając odpowiednią wysokość pomiarów.

Trzymaj pion i poziom

Do badania jakości wykonania powierzchni służy poziomica. To narzędzie pomiarowe niezbędne w każdym domu. Dzięki niemu w prosty sposób możemy sprawdzić czy np. ściana została wykonana prosto lub czy płytki zostały równo położone na podłodze. Są dostępne w różnych długościach, dzięki czemu możemy bezproblemowe ustawić odpowiednie położenie dla klamki, gniazdka elektrycznego, płytki czy nawet sprawdzić całą ścianę. Najdłuższe, tzw. łaty tynkarskie, doskonale sprawdzają się na wielkich powierzchniach. Dzięki nim nie tylko sprawdzisz poziom, ale także będziesz mógł rozprowadzić np. gładź. Bardziej specjalistyczne narzędzia pomiarowe służące do wyznaczania pionu i poziomu, takie jak cyfrowa poziomica i kątomierz, wyznaczą także kąt odchylenia od przyjętego poziomu „zero”.

Zmierzyć prąd

W pracach remontowych i budowlanych bardzo istotna jest znajomość przebiegu instalacji elektrycznej. Testery napięcia, kamery inspekcyjne i inne narzędzia pomiarowe wskażą na przebieg kabli oraz zmierzą napięcie. Taka wiedza może zapobiec wypadkowi i ciężkiemu porażeniu prądem. Co więcej, odpowiednie przyrządy pomiarowe pomagają układom sterowania i zasilania rozłączając układ w chwili przekroczenia dopuszczalnych wartości. Jak zatem zmierzyć prąd elektryczny? Najprostsze narzędzia pomiarowe wskazują czy prąd płynie przed dany element czy nie. To detektory i próbniki napięcia. Zaawansowane potrafią wskazać wartości napięcia czy natężenia a specjalistyczne wyliczają np. rzeczywistą wartość skuteczną.

Do mierzenia prądu stałego lub przemiennego służy amperomierz. Podstawowe mają wbudowany automatyczny wybór zakresu i wyliczają wartość rezystancji. Potrafią także wykonać test diodowy, ciągłości obwodu czy włączyć alarm w przypadku zbyt niskiego stanu baterii. Innym narzędziem pomiarowym wykorzystywanym w pracach elektrycznych jest multimetr. Oprócz napięcia i rezystancji urządzenie wskaże również częstotliwość i pojemność. Wybierając najlepsze rozwiązania warto pamiętać także o akcesoriach takich jak: kable pomiarowe, zapasowe złącza, zaciski, sondy czy futerały.

Laser - nieoceniona pomoc w precyzji

Narzędzia pomiarowe wykorzystujące właściwości laserów cechują się bardzo wysoką precyzją. Dzięki nim z dowolnego miejsca otrzymamy dokładną wartość wykonywanego testu. Dzielą się na trzy podstawowe grupy:

• lasery punktowe i liniowe (pomocne m.in. przy układaniu glazury),

• dalmierze (wykorzystywane przy określaniu odległości, szacowaniu wymiarów powierzchni czy wskazywaniu kubatury)

• niwelatory laserowe (wykazujące np. różnicę poziomów).

Różnią się intensywnością wiązki, szerokością zastosowania i dokładnością.

Ile jest stopni?

Wartość panującej temperatury powietrza uzyskamy dzięki czujnikom, takim jak popularne termometry. Coraz częściej spotykane są rozwiązania wykorzystujące podczerwień – detektory fal elektromagnetycznych emitowanych przez badany obiekt. Niektóre z nich określą także wilgoć - parametr bardzo istotny w budownictwie. To zdolność do absorbowania wody. Jej wartość mierzymy przy pomocy specjalistycznych narzędzi pomiarowych, takich jak np. wilgotnomierze igłowe czy wilgotnomierze skaningowe.

Jak zapobiec awarii?

Dotychczas zostały omówione narzędzia pomiarowe pomocne w organizacji i realizacji poszczególnych prac: maszynowych, budowlanych czy elektrycznych. Kamery inspekcyjne, twardościomierze, grubomierze, mierniki i inne przyrządy kontrolne wykorzystywane są podczas sprawdzania całych układów, jak i okresowego przeglądu jego poszczególnych elementów.

Skoro już wiesz, że nawet najmniejsze narzędzia pomiarowe mają tak kolosalne znaczenie, to warto zainwestować w rozwiązania cechujące się najwyższą jakością. W ART-MET znajdziesz profesjonalne i precyzyjne przyrządy szwedzkiej firmy Limit oraz japońskiej marki Mitutoyo.